انگیزه شغلی یعنی همان نیرویی که باعث می‌شود، صبح‌ها با انرژی از خواب بیدار شوید و با اشتیاق به سمت کارتان بروید. مثلاً شخصی را در نظر بگیرید که به‌خاطر علاقه به یادگیری مهارت جدید در محل کار، بیشتر تلاش می‌کند و زمان می‌گذارد؛ این یعنی انگیزه در او فعال است. انگیزه برای کار، همان چیزی است که به انسان‌ها کمک می‌کند تا مسیر شغلی خودشان را بهتر پشت سر بگذارند؛ همچنین، پیشرفت کنند و حتی به اهداف بزرگ‌تر برسند.
برای موفقیت، قبل از هر چیز باید بدانید که اصلاً انگیزه چیست. از طرفی، باید بدانید که انگیزه شغلی چه معنایی دارد و چه راهکارهایی برای تقویت آن تعریف شده‌اند. به همین بهانه، در این مطلب به بررسی افزایش انگیزه شغلی و همچنین مزایای انگیزه برای کار می‌پردازیم.
انگیزه (Motivation)، به زبان ساده همان نیروی درونی است که انسان را برای انجام یک کار یا رسیدن به یک هدف به حرکت وا می‌دارد. وقتی شخصی به دلیل علاقه، پاداش یا حتی ترس از شکست، دست به عمل می‌زند، در واقع انگیزه در او فعال شده است. انگیزه شغلی (Job Motivation) هم یعنی میل و اشتیاق فرد برای تلاش بیشتر در مسیر شغلی خودش؛ این انگیزه می‌تواند ناشی از علاقه به کار، پاداش‌های مالی یا حتی فرصت‌های رشد و ارتقا باشد.
برای درک بهتر، در جدول زیر به مقایسه انواع انگیزه و ویژگی‌های آن‌ها اشاره کرده‌ایم:
| نوع انگیزه | تعریف مختصر | مثال در زندگی کاری | تأثیر روی عملکرد ما |
|---|---|---|---|
| انگیزه درونی (Intrinsic Motivation) | ناشی از علاقه و رضایت شخصی | کارمند به دلیل علاقه به یادگیری مهارت جدید، بدون اجبار وقت بیشتری برای آموزش می‌گذارد. | افزایش خلاقیت و رضایت شغلی |
| انگیزه بیرونی (Extrinsic Motivation) | ناشی از پاداش یا فشارهای بیرونی | کارمندی که برای دریافت پاداش یا ارتقا بیشتر تلاش می‌کند. | بهبود عملکرد در کوتاه‌مدت |
| انگیزه مثبت (Positive Motivation) | بر پایه امید، پاداش یا نتیجه خوشایند | تلاش برای رسیدن به ارتقا شغلی یا افزایش درآمد. | ایجاد انرژی و اشتیاق در کار |
| انگیزه منفی (Negative Motivation) | ناشی از ترس یا اجتناب از پیامدهای منفی | کسی که برای جلوگیری از اخراج یا اُفت شغلی‌اش تلاش می‌کند. | افزایش تمرکز اما کاهش رضایت کاری |
| انگیزه فردی (Personal Motivation) | به اهداف و ارزش‌های فردی بستگی دارد. | کسی که به خاطر هدف شخصی مثل استقلال مالی سخت کار می‌کند. | افزایش پایداری و تعهد شغلی |
طبق تحقیق دانشگاه هاروارد در سال‌های اخیر، بیش از 70% کارکنان معتقدند که داشتن انگیزه شغلی تأثیر مستقیم بر بهره‌وری و پیشرفت کاری آن‌ها دارد. این آمار نشان می‌دهد که انگیزه فقط یک احساس ساده نیست و عامل واقعی و مؤثری در موفقیت شغلی محسوب می‌شود.
برای اینکه انگیزه خود را تقویت کنید، نیاز به راهکارهای عملی دارید که در ادامه به چند مورد از مهم‌ترین‌شان اشاره می‌کنیم:
وقتی هدف مشخصی داشته باشید، ذهن شما مسیر حرکت را بهتر می‌شناسد. اهداف شفاف و واضح مثل چراغی عمل می‌کنند که مسیر پیشرفت‌تان را روشن می‌سازند. اگر می‌خواهید انگیزه کاری‌تان سر جای خودش بماند، اهداف را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کنید؛ با این کار، هر بار با دستیابی به یکی از آن‌ها، انرژی و اعتمادبه‌نفس بیشتری می‌گیرید.
با داشتن یک برنامه‌ریزی روزانه منظم، کارهایتان ساختار بهتری پیدا می‌کند و کنترل بیشتری بر زمان دارید. وقتی وظایف را به‌طور مشخص روی کاغذ یا اپلیکیشن‌های مدیریت کار می‌نویسید، از سردرگمی جلوگیری می‌کنید؛ در نتیجه، انگیزه بیشتری برای انجام آن‌ها دارید. این نظم ذهنی یکی از مهم‌ترین پایه‌های انگیزه پایدار است.
مطلب پیشنهادی: نظم درونی و تاثیر آن بر زندگی شخصی
یادگیری یک مهارت جدید، ارزش شما را در محیط کار افزایش می‌دهد؛ همچنین، باعث می‌شود که احساس رشد و پیشرفت شخصی داشته باشید. این حس رشد یکی از قوی‌ترین محرکهای انگیزه شغلی است. برای مثال، وقتی یک کارمند نرم‌افزار جدیدی را یاد می‌گیرد، اعتمادبه‌نفس بیشتری پیدا می‌کند؛ در نتیجه، برای انجام کارهای سخت‌تر آماده‌تر می‌شود.
انگیزه همیشه نیازمند تقویت است و پاداش دادن به خود یکی از بهترین روش‌هاست. بعد از انجام یک کار سخت یا پایان یک پروژه مهم، با یک پاداش کوچک خودتان را تشویق کنید؛ مثل:
پاداش دادن باعث می‌شود که ذهن شما فعالیت سخت را با تجربه‌ای مثبت پیوند دهد و انگیزه بیشتری برای کارهای بعدی بگیرد.
وقتی تمام انرژی شما صرف کار شود، خستگی و فرسودگی شغلی انگیزه را از بین می‌برد. برای همین، لازم است که بین کار و زندگی شخصی تعادل برقرار کنید. با صرف زمان برای خانواده، دوستان، تفریح و ورزش روحیه‌تان تازه می‌ماند و انگیزه بیشتری برای ادامه فعالیت‌های شغلی پیدا می‌کنید.
محیط کاری سالم و ارتباط مثبت با همکاران نقش زیادی در افزایش انگیزه دارد. وقتی در محیطی دوستانه و همراه با احترام متقابل کار کنید، احساس تعلق بیشتری به تیم و سازمان پیدا می‌کنید. این حس تعلق هم انگیزه را بالا می‌برد و هم با کمک آن، چالش‌های کاری را راحت‌تر پشت سر می‌گذارید.
بزرگ‌ترین اشتباه این است که فقط منتظر موفقیت‌های بزرگ باشید. یادتان نرود که توجه به پیشرفت‌های کوچک روزانه هم می‌تواند، منبع بزرگی از انگیزه باشد. برای مثال، اگر در طول هفته یک بخش از پروژه را جلو بردید، آن را به‌عنوان یک دستاورد ببینید. این نگاه مثبت به دستاوردهای کوچک، شما را به ادامه مسیر تشویق می‌کند.
مهم‌ترین مزیت افزایش انگیزه شغلی، افزایش بهره‌وری و کارایی در محیط کار است. وقتی انگیزه در فرد بالا باشد، کارها سریع‌تر و با کیفیت بهتر جلو می‌روند و اهداف سازمانی و شخصی راحت‌تر محقق می‌شوند. علاوه بر این، انگیزه شغلی مزایای دیگری نیز دارد که شامل موارد زیر هستند:
دکتر میثم شکری ساز، یکی از کارآفرینان جوان ایرانی است که در زمینه‌های مختلف شغلی مثل خلبانی، راه‌اندازی کسب‌وکار، خوانندگی و طراحی لباس فعالیت دارد. بررسی نظر افرادی مثل میثم شکری ساز نشان می‌دهد که افزایش انگیزه شغلی در عمل چگونه تجربه می‌شود؛ همچنین، با بررسی تجربیات شخصی اشخاص موفقی مثل او می‌توان فهمید که انگیزه، چه تأثیرات مثبتی روی موفقیت شغلی دارد.
میثم شکری ساز در یکی از گفت‌وگوهایش با مجلات داخل کشور، انگیزه شغلی را به علاقه و هدف‌گذاری در محیط کار پیوند داد. طبق نظر او، انگیزه برای کار با اهداف مالی و پاداش‌های بیرونی تقویت می‌شود؛ اما علاقه واقعی به کار و هدف‌گذاری مشخص هم نقش مهمی دارد.
او می‌گوید، وقتی افراد مسیر پیشرفت خودشان را می‌بینند، معمولاً موفقیت‌های کوچک را جشن می‌گیرند. همین جشن‌گرفتن‌ها باعث چندبرابر شدن انگیزه‌شان برای ادامه مسیر می‌شود. همچنین، او تأکید دارد که محیط کاری مثبت، یادگیری مداوم و پشتیبانی از همکاران از مهم‌ترین عوامل تقویت انگیزه شغلی هستند.
انگیزه شغلی، نیروی محرکهای است که به پیشرفت و موفقیت کاری ختم می‌شود. با درک مفهوم انگیزه، انواع و راهکارهای تقویتش هر کسی می‌تواند، بهره‌وری، خلاقیت و رضایت شغلی خود را به طور چشمگیری افزایش دهد. تعیین اهداف روشن، یادگیری مهارت‌های جدید و پاداش دادن به خود، ابزارهای عملی برای ایجاد انگیزه شغلی هستند.
1. انگیزه شغلی چیست؟
انگیزه شغلی نیرویی است که فرد را برای انجام وظایف و رسیدن به اهداف شغلی به حرکت وا می‌دارد و می‌تواند درونی یا بیرونی باشد.
2. چطور می‌توان انگیزه شغلی را افزایش داد؟
با تعیین اهداف روشن، یادگیری مهارت‌های جدید، ایجاد برنامه روزانه، پاداش دادن به خود و ایجاد تعادل بین کار و زندگی، انگیزه برای کار تقویت می‌شود.
3. آیا محیط کار بر انگیزه تأثیر دارد؟
بله، محیط کاری مثبت و حمایتگر باعث افزایش حس تعلق، انگیزه و رضایت شغلی می‌شود.
4. انگیزه درونی و بیرونی چه تفاوتی دارند؟
انگیزه درونی ناشی از علاقه و رضایت فردی است؛ در حالی که انگیزه بیرونی به دلیل پاداش‌ها یا فشارهای خارجی ایجاد می‌شود.
5. چگونه می‌توان پیشرفت‌های کوچک را به منبع انگیزه برای کار تبدیل کرد؟
با توجه و جشن گرفتن موفقیت‌های کوچک روزانه، فرد احساس رشد و پیشرفت می‌کند که انرژی و انگیزه او را برای ادامه مسیر افزایش می‌دهد.